Dziś wchodzi w życie ustawa o świadczeniu pieniężnym dla rodzin żołnierzy i funkcjonariuszy, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo gdy poza służbą próbowali ratować czyjeś zdrowie lub życie. – Jeśli ktoś naraża swoje życie w imię bezpieczeństwa innych obywateli, musi mieć pewność, że państwo nie zapomni o jego najbliższych – mówił podczas prac nad ustawą Mariusz Kamiński, szef MSWiA.
Rządowy projekt ustawy o świadczeniu pieniężnym dla członków rodzin poległych mundurowych wpłynął do Sejmu 20 stycznia 2023 roku. Jego założenia były konsultowane ze wszystkimi ministrami nadzorującymi służby mundurowe, także z szefem resortu obrony narodowej. 8 lutego ustawa została uchwalona przez Sejm, a 22 marca podpisał ją prezydent Andrzej Duda. Dziś przepisy wchodzą w życie.
Główne założenia
Ustawa wprowadza świadczenie pieniężne dla członków rodzin tych żołnierzy i funkcjonariuszy (m.in. Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno Skarbowej i Służby Więziennej), którzy polegli (lub zaginęli) podczas służby albo zginęli poza nią, ratując życie lub zdrowie innych. Na nowe świadczenie mogą liczyć mąż lub żona, dzieci i rodzice poległego. Kwota różni się w zależności od świadczeniobiorcy i stanowi procent średniego wynagrodzenia w armii lub innej formacji mundurowej.
Wdowom i wdowcom po poległych funkcjonariuszach i żołnierzach świadczenie będzie wypłacane dożywotnio w wysokości 100% średniego wynagrodzenia miesięcznego. W przypadku wojska to ok. 8 tys. zł.
Dzieciom poległego mundurowego przyznane z kolei zostanie 50% średniego uposażenia w danej służbie. Świadczenie będzie im przysługiwać do 18. roku życia, a w przypadku kontynuacji nauki – do 24. lub 25. roku życia. Jeśli zaś dziecko poległego, w okresie niepełnoletności, stało się całkowicie niezdolne do pracy lub samodzielnej egzystencji, świadczenie zostanie mu przyznane bez względu na wiek. Dzieci bez obojga rodziców, tzw. sieroty zupełne, otrzymają 100% średniego uposażenia.
Dla rodziców poległych żołnierzy lub funkcjonariuszy świadczenie wyniesie 50% średniego uposażenia w formacji, w której służyło ich dziecko. Pieniądze będą im przysługiwać dożywotnio, od momentu przejścia na emeryturę. – Nasze stowarzyszenie stara się wspierać rodziców poległych żołnierzy. Angażujemy ich do naszych projektów, takich jak np. turnusy rehabilitacyjne czy warsztaty psychologiczne. Każde kolejne wsparcie, jak choćby to w postaci nowego świadczenia, jest na pewno dobrym krokiem – mówi st. chor. szt. w st. spocz. Tomasz Kloc, prezes Stowarzyszenia Rannych i Poszkodowanych w Misjach poza Granicami Kraju.
Zgodnie z ustawą świadczenie będzie waloryzowane. Oznacza to, że wraz ze wzrostem uposażeń w danej formacji jego kwota automatycznie wzrośnie. Świadczenie nie będzie jednak wypłacane razem np. z rentą czy emeryturą. Osoba uprawniona będzie mogła wybrać korzystniejsze dla siebie rozwiązanie. Wyjątek przewidziano dla rodziców poległego – oni otrzymując świadczenie, zachowają też prawo do emerytury.
W jakich sytuacjach?
Ustawa wymienia wiele sytuacji, w których świadczenie będzie przysługiwało. Stanie się tak, np. gdy żołnierz lub funkcjonariusz zginie na skutek wykonywania obowiązków służbowych w warunkach zagrażających życiu i zdrowiu. Chodzi m.in. o akcje ratownicze, czynności związane z ochroną granicy państwowej, prace podwodne na rzecz bezpieczeństwa czy działania w składzie personelu latającego.
Przesłanką do ubiegania się o świadczenie będzie także śmierć mundurowego w trakcie służby w strefie działań wojennych lub strefie konfliktu zbrojnego, a także na misjach specjalnych polskich kontyngentów pod auspicjami organizacji międzynarodowych.
Ustawa umożliwia również przyznanie świadczenia, gdy żołnierz lub funkcjonariusz zginie w czasie pozasłużbowym, podczas czynności dotyczących ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, ratowania życia, zdrowia ludzkiego albo mienia. To ostatnie rozwiązanie wprowadzono m.in. z uwagi na wydarzenie, do którego doszło w 2010 roku. Wówczas młodszy aspirant Policji Andrzej Struj, będąc na urlopie wypoczynkowym, interweniował, gdy nietrzeźwy mężczyzna rzucał koszem na śmieci w przejeżdżający tramwaj. Policjant został kilkukrotnie ugodzony nożem i w wyniku ran zmarł. „Na kanwie przytoczonej sprawy uznano, że jeżeli funkcjonariusz lub żołnierz naraża swoje zdrowie i życie dla ratowania chronionego prawem dobra o szczególnym znaczeniu, w tym w szczególności życia człowieka – to fakt ten należy uznać za wykazanie postawy heroicznej, która powinna być przez społeczeństwo doceniona w szczególny sposób” – tak wprowadzenie zapisu uzasadniali ustawodawcy.
Prawo do świadczenia dla rodzin poległych żołnierzy oraz funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego będą ustalały i wypłacały wojskowe biura emerytalne.
autor zdjęć: Leszek Chemperek/ CO MON
komentarze