moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Znamy kolejne nazwiska ofiar totalitaryzmów

Legendarny „beskidzki Janosik”, czyli Jan Sałapatek „Orzeł”, który walczył z komunistycznymi władzami do 1955 roku, to jedna z 20 osób odnalezionych i zidentyfikowanych przez Instytut Pamięci Narodowej. Dziś rodziny ofiar niemieckiego i komunistycznego terroru odebrały w Belwederze w Warszawie noty zaświadczające o odnalezieniu ich bliskich.

– Polska po tylu dekadach upomniała się o swoich bohaterów i przywróciła ich do pamięci – mówił dr Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, podczas uroczystości wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar niemieckiego i komunistycznego terroru w Belwederze w Warszawie. Osoby te zostały odnalezione w wyniku prac prowadzonych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN pod kierownictwem prof. Krzysztofa Szwagrzyka. Prezes Nawrocki zwrócił uwagę, że pracownicy IPN-u, odnajdując i identyfikując szczątki naszych bohaterów, służą Polsce najlepiej jak umieją. I dodał, że najpiękniejszą nagrodą dla nich są takie spotkania jak dzisiaj oraz radość, że prawda zwycięża.

„Przywracając pamięć o losach naszych przodków, odbudowujemy godność państwa i narodu, które winne są cześć swoim bohaterom” – napisał prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników uroczystości. Podkreślił, że w ten sposób wolna Polska wypełnia obowiązek wobec tych, którzy walczyli o jej niepodległość. Prezydent podziękował badaczom z IPN-u za trud poszukiwań zabitych rodaków. „Ich odnalezienie ma znaczenie nie tylko dla rodzin, które mogą godnie pochować swoich bliskich, lecz także dla całej naszej wspólnoty” – zaznaczył Duda.

W swoim liście prezydent wspomniał o jednej ze zidentyfikowanych osób: Marii Turowskiej. Jej mąż zginął we wrześniu 1939 roku. Maria została razem z dwójką dzieci wysiedlona do obozu w Jabłonowie, gdzie nie poddała się zniemczeniu. Jak powiedziała podczas przesłuchania: „Moi przodkowie z obydwu stron byli Polakami”. Trafiła następnie do obozu w Potulicach, gdzie zmarły jej dzieci. Na przełomie 1944 i 1945 roku została skierowana do pracy przymusowej w majątku Przepałkowo. Jak napisał prezydent, pracowała niewolniczo dla III Rzeszy i zginęła w lutym 1945 roku z rąk „wyzwalających” ją czerwonoarmistów. „Dziś pochylamy nisko głowy wobec śmierci ofiar i zobowiązujemy się pielęgnować pamięć o nich” – dodał Andrzej Duda.

Z kolei prof. Szwagrzyk zaznaczył, że zawsze z wielkimi emocjami czeka na takie chwile jak dziś, kiedy będzie można ogłosić rodzinom bohaterów i całej Polsce, że odnaleziono kolejnych zamordowanych i poległych Polaków. – Dziś z czcią przywołujemy imiona i nazwiska 20 ofiar zbrodni sowieckich, komunistycznych, niemieckich – mówił.

W imieniu rodzin osób zidentyfikowanych podziękował IPN-owi Michał Weseliński, krewny Stanisława Serwy „Płomienia”. Żołnierz walczył w szeregach organizacji „Wolność i Niezawisłość”, a potem grupy antykomunistycznej „Wolność i Niepodległość”. – Prowadzone przez IPN poszukiwania są skuteczne i świadczą o tym, że powracamy po członków naszej narodowej wspólnoty – podkreślił Weseliński.

Pośród 20 ogłoszonych dzisiaj nazwisk najwięcej jest żołnierzy antykomunistycznego podziemia: członków Konspiracyjnego Wojska Polskiego, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj, organizacji „Legion Czarnego Lwa” czy Narodowych Sił Zbrojnych. Zostali oni skazani na karę śmierci wyrokiem stalinowskich sądów, zmarli w komunistycznych więzieniach lub polegli w walce z funkcjonariuszami UB. Wśród nich jest legendarny „beskidzki Janosik”, czyli Jan Sałapatek „Orzeł”, żołnierz oddziału partyzanckiego AK, a potem dowódca grupy Operacyjnej AK „Zorza”. Walczył zbrojnie do stycznia 1955 roku i w tym czasie wykonał ok. 100 akcji wymierzonych w funkcjonariuszy i współpracowników komunistów. Został ujęty w zasadzce UB i ciężko ranny zmarł 29 stycznia 1955 roku.


Film: IPN

Odnaleziono również żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich zabitych podczas niemieckiej okupacji, a także osoby poległe w wojnie obronnej 1939 roku. Szczątki tych bohaterów odkryto w latach 2017–2022 podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN m.in. na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, cmentarzu przy ul. Smutnej w Łodzi, cmentarzu Jeruzalem w Raciborzu, cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie, cmentarzu Bródnowskim w Warszawie i cmentarzu Centralnym w Szczecinie.

Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN prowadzi poszukiwania ofiar reżimów totalitarnych na terenie całego kraju oraz poza jego granicami. Zespół specjalistów przebadał kilkadziesiąt miejsc w Polsce, a także m.in. w Ukrainie, na Białorusi, Litwie czy w Niemczech. W wyniku tych działań odnaleziono i ekshumowano szczątki ponad 2 tys. osób. Dotychczas od 2016 roku zidentyfikowano ponad 240 z nich.

Na ten rok zespół prof. Szwagrzyka zaplanował m.in. kontynuację prac poszukiwawczych na terenie jednostki wojskowej w Rembertowie, dawnego więzienia Toledo na Pradze w Warszawie, Willi „Jasny Dom” w Warszawie oraz kilkudziesięciu innych miejscach.

Biogramy zidentyfikowanych osób opublikowano na stronie IPN-u.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Mikołaj Bujak/ IPN

dodaj komentarz

komentarze


Na „nieludzką ziemię”
 
Invictus Games: Finał siatkówki bez Polaków
„Aleo Mout”, czyli odzyskać miasto
Koniec zimowych zmagań Polaków na Invictus Games
Niepokonani!
Zapomniana historia w Hohenfels
Invictus Games. Zawody inne niż wszystkie
Pete Hegseth: Mamy podobny etos wojownika
Jakie podwyżki dla żołnierzy?
Bezpieczeństwo jest najważniejsze
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Foch stawia warunki
Świeże siły w Jasionce
What Can Europe Do?
Wspólna misja – bezpieczeństwo
Great Game of Interests
Konsorcjum robotyczne
Siedząc na krawędzi
Mundury do testów
Parośla – laboratorium zbrodni
Ostatnie szlify na „Wodniku”
Sprzęt US Army pod opieką Polaków
Dobre starty lekkoatletów CWZS-u w hali
Pamięci żołnierzy AK
Polska oferta zbrojeniowa dla Ukrainy
Wojsko podsumowało 2024 rok
Mikrodrony nad poligonem
Trzy tysiące Piorunów ze Skarżyska-Kamiennej
AI pod kontrolą
Początek zmagań na Invictus Games
11 lat walki o zdrowie. Pomóżmy Antosi rozwijać się lepiej
Szef Pentagonu: Polska wzorem dla innych
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Natychmiastowa reakcja polskich myśliwców
NATO wzmacnia wschodnią flankę
„Brave Band ‘25” na półmetku
Nowelizacja prawa lotniczego – MON chce listy wysokich budynków
Medale za biegówki i skeleton
Opanować miasto wspólnymi siłami
Pilnujemy bezpieczeństwa na Bałtyku
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Marynarze i komandosi zwalczają dywersję na morzu
Pierwsza potyczka w wojnie polsko-bolszewickiej
Eurokorpus na czele grupy bojowej UE
Najważniejsze dni od wielu miesięcy
Cel: odbudować i być gotowym na zagrożenia
Rusza program „Szpital Przyjazny Wojsku”
Przez uchylone okno
Wojsko szkoli z zarządzania kryzysowego
Zmiany w zadaniach korpusu czy kontynuacja?
Następca amunicji 5,56 mm
Negocjacje czas zacząć
Wojna w boksie
Walka w półcieniu
Znaki do zmiany. Ze względu na tradycję i bezpieczeństwo
Szef Pentagonu w Europie
Fenomen podziemnej armii
Jak działają sojusznicy

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO