moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Ofensywa mińska

Lato 1919 roku to czas zwycięskiej ofensywy polskich wojsk Frontu Litewsko-Białoruskiego. Podczas walk rozpoczętych 1 lipca na środkowym odcinku frontu opanowano rozległe tereny Białorusi, a 8 sierpnia, po tygodniu ciężkich zmagań, polskie oddziały zajęły Mińsk, strategicznie ważny węzeł kolejowy.


Józef Piłsudski w Mińsku 1919r

Wiosną 1919 roku polskie oddziały przejęły inicjatywę na północno-wschodnim froncie wojen toczonych z bolszewikami oraz z Zachodnio-Ukraińską Republiką Ludową. 19 kwietnia po błyskawicznej ofensywie Polacy wkroczyli do Wilna, a następnie wyparli Armię Czerwoną z Wileńszczyzny. 22 maja zdobyto Lwów, a pod koniec czerwca w Galicji Wschodniej ruszyła nowa zwycięska ofensywa, która złamała opór ZURL.

W miarę jak wypierano z Wołynia oddziały ukraińskie, wojska polskie i bolszewickie zbliżały się do siebie. Jednocześnie front wojny polsko-sowieckiej wydłużył się w poprzek Ukrainy aż do granic z Rumunią i osiągnął ponad 800 km długości. Konflikt polsko-bolszewicki wszedł jednocześnie w nową fazę. Utracił swój lokalny charakter polegający na niewielkich potyczkach małych oddziałów i przekształcał się w zmagania armii w ramach wielkich operacji.

Front Litewsko-Białoruski

Latem 1919 roku obie strony potrzebowały czasu na reorganizację sił i koncentrację oddziałów. Zanim nastąpiła przerwa w walkach, Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego postanowiło zadać bolszewikom jeszcze jeden cios, wykorzystując impet polskiej ofensywy. Jako cel wybrano Mińsk i leżącą w jego pobliżu ważną linię kolejową Połock – Mołodeczno – Mińsk – Łuniniec. Jej przejęcie oznaczałoby znaczne utrudnienie bolszewikom zebrania rozproszonych wojsk i ściągnięcia posiłków.

Po wyprawie wileńskiej na terenach północno-wschodnich Kresów operowały cztery grupy taktyczne, które 15 maja Józef Piłsudski, naczelnik państwa i naczelny wódz, postanowić zespolić w jeden Front Litewsko-Białoruski. Dowódcą formacji mianował gen. Stanisława Szeptyckiego, który wcześniej stał na czele Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Generał, były oficer armii austriackiej i żołnierz Legionów Polskich, od 16 listopada 1918 roku przez pół roku był też szefem Sztabu Generalnego WP.


Wojsko Polskie wkracza do Mińska, 9 sierpnia 1919 wiki

Po podpisaniu traktatu wersalskiego przez Niemcy 28 czerwca polskie dowództwo mogło wreszcie przerzucić na wschód siły niezbędne do rozpoczęcia działań zaczepnych. Front Litewsko-Białoruski zasiliły głównie wojska z Wielkopolski, m.in. 15 Pułk Ułanów ppłk. Władysława Andersa i część „Błękitnej Armii” gen. Józefa Hallera.

Powstały w ten sposób cztery grupy operacyjne: gen. Adama Mokrzeckiego (w rejonie Baranowicz), gen. Józefa Lasockiego (rejon Nowogródka), płk. Ferdynanda Zarzyckiego (na wschód od Lidy) oraz gen. Edwarda Rydza-Śmigłego (rejon Wilna). W sumie gen. Szeptycki dysponował 12 tys. piechoty, 2 tys. kawalerii i 40 działami.

Miasto w kleszczach

1 lipca wojska polskie przeszły do ofensywy na froncie litewsko-białoruskim. 2 Dywizja Piechoty Legionów uderzyła na Wilejkę i oskrzydliła zgrupowanie radzieckie w Mołodecznie i 4 lipca udało się opanować to miasto. Jednocześnie polskie oddział zdobyły Łuniniec niedaleko Pińska, aby zabezpieczyć prawe skrzydło nacierających wojsk polskich.

Po pierwszych sukcesach dowódca frontu zatrzymał natarcie, przegrupował siły i 1 sierpnia ruszyła ofensywa mająca za cel zajęcie Mińska. Zaplanowano wzięcie miasta w szerokie kleszcze, atakując je z obu końców.

Od północnego zachodu nacierało zgrupowanie 2 Dywizji Piechoty Legionów i 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich, a od południa 1 Dywizja Piechoty Legionów i 9 Dywizja Piechoty. Do bezpośredniego natarcia ruszyły dwie grupy wydzielone z 2 DP Leg: 4 Pułk Piechoty dowodzony przez mjr Stanisława Tessaro i grupa mjr Józefa Szczepana. Jednocześnie 15 Pułk Ułanów obszedł Mińsk od północnego zachodu i przeciął linię kolejową Borysów – Mińsk.

Koncentryczne natarcie przełamało opór bolszewików. 6 sierpnia Polacy zajęli Słuck i Nieśwież, a 8 sierpnia o 10 rano po zaciętych walkach polskie wojska wkroczyły na przedmieścia Mińska. Do wieczora opanowano całe miasto. Bolszewicy ruszyli do odwrotu na wschód. Armia Czerwona wycofała się za Dźwinę na północy i za Berezynę na wschodzie. Polacy ścigający sowieckie oddziały 14 sierpnia zdobyli linię kolejową Wilno – Baranowicze – Sarny – Równe, 20 sierpnia – Dokszyce, a 28 sierpnia – twierdzę Bobrujsk.


Oficerowie Wojska Polskiego w zajętym Mińsku, sierpień 1919

Pod koniec sierpnia Piłsudski wydał rozkaz wstrzymania ofensywy. W wyniku działań w lipcu i sierpniu Wojsko Polskie poczyniło na froncie wschodnim znaczne postępy. Pod koniec sierpnia linia frontu przebiegała następująco: przedpola Dyneburga – rz. Dźwina – Lepel - rz. Berezyna od Borysowa do Bobrujska – Lubań – Tonież – Bereźno – Tuczyn – rz. Horyń – Toki – Zbrucz. Wszystkie trzy główne miasta Kresów: Wilno, Mińsk i Lwów oraz tereny zamieszkałe przez polską ludność, znalazły się pod polską kontrolą.

Jednocześnie z operacją militarną polskie władze jeszcze w lipcu 1919 roku rozpoczęły rokowania z sowietami i rozmowy z gen. Antonem Denikinem, głównodowodzącym antybolszewickiej Armii Ochotniczej.

Bibliografia:
M. Wrzosek, Wojsko Polskie i operacje wojenne lat 1918–1921, Białystok 1988
Bitwy polskie. Leksykon, Kraków 1999
A. Garlicki, Drugiej Rzeczypospolitej początki, Wrocław 2002
L. Wyszczelski, Wojna polsko-rosyjska 1919–920, Warszawa 2010
W. Materski, Tarcza Europy. Stosunki polsko-sowieckie 1918–1939, Warszawa 1994
A. Czubiński, Walka o granice wschodnie Polski w latach 1918-1921, Opole 1993
H. Mierzwiński, Wojna polsko-sowiecka 1919-1920, Biała Podlaska 1991
N. Davies, Biały Orzeł, Czerwona Gwiazda”, Kraków 2006
J. Odziemkowski, Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919 – 1920, Warszawa 2004
J. Cisek, K. Paduszek, T. Rawski, Wojna polsko-sowiecka 1919-1921, Warszawa 2011

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Wikipedia

dodaj komentarz

komentarze


„Husarz” wystartował
 
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Czworonożny żandarm w Paryżu
Nowe Raki w Szczecinie
Święto podchorążych
Jak Polacy szkolą Ukraińców
„Szpej”, czyli najważniejszy jest żołnierz
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Hokeiści WKS Grunwald mistrzami jesieni
Selekcja do JWK: pokonać kryzys
Trudne otwarcie, czyli marynarka bez morza
Karta dla rodzin wojskowych
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Udane starty żołnierzy na lodzie oraz na azjatyckich basenach
O amunicji w Bratysławie
„Jaguar” grasuje w Drawsku
A Network of Drones
Ostre słowa, mocne ciosy
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Triatloniści CWZS-u wojskowymi mistrzami świata
Trzy medale żołnierzy w pucharach świata
Wybiła godzina zemsty
Huge Help
Wzmacnianie granicy w toku
Zmiana warty w PKW Liban
Wojskowi kicbokserzy nie zawiedli
Transformacja dla zwycięstwa
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Wielkie inwestycje w krakowskim szpitalu wojskowym
Inwestycja w produkcję materiałów wybuchowych
Szturmowanie okopów
Olimp w Paryżu
Medycyna w wersji specjalnej
„Szczury Tobruku” atakują
W MON-ie o modernizacji
Rekordowa obsada maratonu z plecakami
Wojskowa służba zdrowia musi przejść transformację
Trzynaścioro żołnierzy kandyduje do miana sportowca roku
Donald Tusk po szczycie NB8: Bezpieczeństwo, odporność i Ukraina pozostaną naszymi priorytetami
Norwegowie na straży polskiego nieba
Olympus in Paris
Szef MON-u na obradach w Berlinie
„Nie strzela się w plecy!”. Krwawa bałkańska epopeja polskiego czetnika
Nowe uzbrojenie myśliwców
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Polsko-ukraińskie porozumienie ws. ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej
„Siły specjalne” dały mi siłę!
Święto w rocznicę wybuchu powstania
Jesień przeciwlotników
Nasza broń ojczysta na wyjątkowej ekspozycji
Sejm pracuje nad ustawą o produkcji amunicji
Szwedzki granatnik w rękach Polaków
Marynarka Wojenna świętuje
Jak namierzyć drona?
Od legionisty do oficera wywiadu
Polskie „JAG” już działa

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO