IV Międzynarodowe Warsztaty Medycyna Pola Walki, organizowane i prowadzone przez Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi, sprawiały wrażenie batalii, w której frontowe oddziały tak daleko wyrwały do przodu, że tabory z zaopatrzeniem nie mogą za nimi nadążyć. Warsztaty pokazały, jak ogromny jest postęp w ratownictwie taktycznym – zarówno w sprzęcie, jak i w procedurach. Jeszcze kilka lat temu nikt nie wyobrażał sobie urządzenia, które dysponując wiedzą lekarską, może kontrolować parametry życiowe grupy specjalsów uczestniczących w operacji bojowej. Widząc jednak, jak szybko rozwija się medycyna pola walki, można założyć, że to co dziś budzi zachwyt i sensację, wkrótce będzie standardem.

Ideą IV Międzynarodowych Warsztatów Medycyny Pola Walki jest przekazywanie doświadczeń zdobytych podczas konfliktów w Iraku i Afganistanie i próba ich implementacji (to słowo robiło zawrotną karierę podczas łódzkiego spotkania) w medycynie cywilnej. 

Warsztaty zainaugurował wykład profesora Waldemara Machały, lekarza Uniwersytetu Medycznego w Łodzi i zarazem absolwenta Wojskowej Akademii Medycznej, oficera rezerwy, który zdobył bezcenną wiedzę, służąc w operacji afgańskiej. Doktor uzmysłowił słuchaczom bliskość, w czasie i przestrzeni, zagrożeń terrorystycznych oraz związane z nimi wyzwania dla medycyny ratowniczej. Przedstawił przy tym rekomendacje dotyczące przeniesienia doświadczeń wyniesionych z konfliktów, w których uczestniczyliśmy, do praktyki ratownictwa cywilnego. Nie wnikając w szczegóły, można wysnuć wniosek, że w drastycznych przypadkach, przy dużej liczbie poszkodowanych, będą się liczyły możliwości udzielania fachowej pomocy na miejscu zdarzenia, szybkość diagnozy oraz czas transportu ciężko rannych prosto do ośrodka urazowego.

W Afganistanie, co podkreślał profesor Machała, czas od zranienia do dostarczenia do trauma room wynosił średnio piętnaście minut. Niestety, wciąż prawdziwe jest twierdzenie, że ranny żołnierz na pustyni, na wysokości dwóch i pół tysiąca metrów miał większe szanse na przeżycie, niż poszkodowany w środku cywilizowanego kraju, jakim jest Polska.

O przenoszeniu doświadczeń wojennych do ratownictwa cywilnego mówili również oficerowie WCKMed., między innymi ppor. dr Anita Podlasin i kpt. lek. Grzegorz Lewandowski. Z kolei mjr lek. Andrzej Pielowski wspomniał o zagrożeniu i konsekwencjach użycia broni biologicznej.

Kosmiczne technologie

Mówiąc o technologiach ratowniczych, warto podkreślić, że łódzkie centrum stanowi niedościgniony wzorzec dla całych sił zbrojnych, jeśli chodzi o wyposażenie. Było to widać podczas praktycznej części warsztatów, kiedy to uczestnicy ćwiczyli nowe procedury ratownicze, korzystając z licznych, nowoczesnych fantomów symulujących funkcje życiowe, a w przypadku drastycznych błędów – zgon. Ośrodek w Łodzi dysponuje także różnego rodzaju pojazdami medycznymi, łącznie z rosomakiem w wersji WEM (Wóz Ewakuacji Medycznej). WCKMed zawdzięcza swoje bogate wyposażenie zasadzie przyjętej w wojskowej służbie zdrowia, że pierwszy egzemplarz każdego urządzenia trafia do łódzkiego ośrodka, w którym staje się pomocą dydaktyczną.

Dla wielu uczestników warsztaty były wycieczką w kosmos. Niemalże dosłownie, gdyż doktor Krzysztof Ulbrych, znany jako medyczny „gadżeciarz”, a zarazem ekspert od najnowszych technologii, prezentował urządzenia diagnostyczne przygotowane do ekspedycji na Marsa. Zanim jednak podbijemy przestrzeń kosmiczną, urządzenie ma zostać wprowadzone do sił zbrojnych.

W ostatnich latach nastąpił ogromny postęp w sprzęcie medycznym pozwalający na monitorowanie stanu zdrowia żołnierza, określanie parametrów życiowych na polu walki i przesyłanie tych informacji na dowolne odległości. Urządzenia dysponujące wiedzą lekarską mogą już dziś utrzymywać kontrolę parametrów życiowych, przykładowo grupy specjalsów uczestniczących w operacji bojowej. A trzeba podkreślić, wśród dzieł renomowanych producentów, liderów technologii, znalazł się polski ultrasonograf. U nas też można!

Prezentowane urządzenia nie są dla nas pieśnią przyszłości. Widząc jak się świat rozwija, można założyć, że to co dziś budzi zachwyt i sensację, wkrótce będzie standardem w ratownictwie taktycznym i medycynie pola walki.

Ratownicy z USA, Izraela i Kanady

W łódzkich warsztatach brali udział medycy pola walki z państw o największym doświadczeniu bojowym: USA, Izraela i Kanady. Amerykanie zresztą pierwsi uczyli polskich ratowników nowoczesnych systemów obowiązujących w ratownictwie. Szkolili między innymi łódzkich instruktorów w dziedzinie TC3 – Tactical Combat Casualty Care.
Dziś Amerykanie – pozostając światowymi liderami – traktują czołówkę naszych ratowników pola walki po partnersku, co świadczy o profesjonalizmie Polaków. Łączą nas wspólne procedury, podobne doświadczenia, sposoby szkolenia, wreszcie wyposażenie. Ten postęp, wyrównanie szeregu, zdarzył się bardzo szybko, praktycznie w ostatnich kilku latach.

Płk lek. Zbigniew Aszkielaniec, komendant WCKMed., zapewnił, że zakończenie tegorocznej edycji warsztatów jest zarazem początkiem przygotowań do następnej, w myśl zasady „Jak coś zrobisz dwa razy z własnej inicjatywy, to za trzecim będą tego od ciebie oczekiwać, a za czwartym wręcz wymagać”. Takie warsztaty są koniecznością, zwłaszcza dla znacznej części ratowników, którzy nie mają wystarczających kontaktów z praktyką. Bo jeśli ratownik medyczny nie uczestniczył w misji bojowej, jeśli nie pełni dyżurów w szpitalu czy pogotowiu ratunkowym, to z czasem traci część zdobytej wiedzy i umiejętności. Na warsztatach ma też okazję dowiedzieć się o nieustannym postępie dokonującym się w jego profesji.

O tym, jak bardzo potrzebne są tego rodzaju warsztaty, świadczy liczba uczestników. Przedsięwzięcie przygotowywane skromnymi siłami zaplecza logistycznego łódzkiego ośrodka, merytorycznie rozrasta się z roku na rok w takim tempie, że system organizacyjny zaczyna trzeszczeć w szwach. W tym roku część osób, która nie zmieściła się w obliczonej na 370 miejsc auli, chłonęła wiedzę z zainstalowanych na zapleczu telebimach.